کروکی سنگنوردی
با وجود نقش بسیار مهم کتابچه های راهنمای مناطق سنگنوردی متاسفانه هیچ نمونه ای از آن به فارسی وجود ندارد . در صورتیکه اکثر مناطق سنگنوردی در دنیاد دارای کتابچه های راهنمایی هستمد که مسیر ها در آن با ذکر درجه و کروکی مشخص شده اند و علاقه مندان به صعود می توانند مسیر های مورد علاقه خود را در ان بیابند. عمده ترین مسئله در ترسیم یک کروکی فنی مشخص نمودن تعداد طول های مسیر – محل کارگاه های حمایت و درجه سختی هر طول آن می باشد.
اضافه نمودن علائمی مانند محل طاقچه - کنج – کلاهک – حمایت های میانی و ... به غنای کروکی می افزاید . برای ترسیم کروکی علائم استانداردی وجود دارند که در جدول زیر مشخص شده اند.
یک نمونه ساده از کروکی به شکل زیر میباشد
وظایف سرطناب
در صعود یک مسیر سر طناب نباید تنها به خود و توانائی های خود فکر کند . او هم طنابی دارد که ممکن است از وی ضعیف تر باشد. و ممکن است نتواند به همان سهولت نفر اول صعود کند .
او در دل غار، تاریکی را به روشنایی تبدیل می کند و ندای اوست که دیگران را فرا می خواند و تکان دست اوست که هم طناب را به حرکت وا می دارد، او جلودار است. او بر مبنای ضعیف ترین فرد گروه مسیر را باید انتخاب کند، او حامی و هادی است.
او گیره ها را امتحان می کند ، موانع را بر می دارد ، مین جمع کن است. میخ را می کوبد (حمایت میانی و ابزار کار می گذارد) یا امتحان می کند. انرژی بیشتری مصرف می کند ، احتمال پاندول شدنش بیشتر است. او باید قوی تر باشد، احتمال اشتباه او باید از دیگران خیلی کمتر باشد ، او خط شکن است و باید مسیر و راه را برای دیگران پاکسازی و ایمن و به نسبت درجه سختی مسیر و توان همنوردان ، حمایت میانی تعبیه کند. او باید از تعادل روانی و فکری خوبی برخوردار باشد. طریقه حفظ و نگهداری از وسایل و ابزار و طریقه استفاده از آنها را بداند.
عاری از خودنمایی و ریسک های پی در پی باشد ، از شرایط بدنی و فیزیکی و تربیت جسمانی مناسبی برخوردار باشد ، تحمل بی خوابی و کم غذایی را داشته باشد.
وای بر مرغی که ناروییده پر بر پرد بر اوج و افتد در خطر
هرچه بیشتر با همراهان و همنوردان روابط عاطفی و دوستی داشته تا از فداکاری و زحمت برای آنها احساس لذت بیشتر نماید. تنها هدف های شخصی و رقابتی نداشته باشد و دنبال کسب امتیاز شخصی نباشد، در بدترین شرایط و موقعیت تصمیم گیرنده خوب و تمام کننده باشد و در مواقع برخورد با پدیده و مسئله و مشکل فنی راه گشا باشد و کپ نکند و جا نزند.
وظیفه پیشروی و راه گشایی در برف (برف کوبی) در هوای فعال (طوفانی) که دید کم است و امکان اشتباه رفتن و گم کردن مسیر دوچندان،به عهده اوست.
انتخاب و جاگذاری پرچم راهنما ، نصب طناب ثابت و حمایت های میانی ، جاپا کندن ، پاک کردن مسیر از سنگ و گیره های لق با اوست.
با پل برفی برخورد می کند، با محلهای بکر برخورد اولیه دارد و باید بداند و بتواند چگونه با مسیر در بیفتد که صدمه کمتر به طبیعت و مسیر برساند ، با جانورهای موذی و وحشی درگیری اولیه دارد.
اگر شناخت و تجربه نداشته باشد بهترین گیره و بهترین شکاف و مانع طبیعی را که برای عبور از آن قسمت وجود دارد از بین می برد و ضمن آنکه به لطافت مسیر صدمه می زند بعضی از مواقع مسیر را کور می کند ، در جایی که با میخ صعود می شود رل می کوبد، به نسبت ضعف تکنیکی اش مسیر را صعود می کند و از حالت اولیه می اندازد.
هنگامی که میخی می کوبد و ابزار پیشرفته ای کار می گذارد باید جهت فشار و پاندول شدن را نیز در نظر بگیرد.
تمام مسیر و اکثر نقاط و پدیده های موجود را باید جهت ثبت در کروکی در ذهن داشته باشد.
محل کارگاه زدن و تعویض نفرات را به نحو احسن انتخاب کند.
او باید بداند که خطرناکترین قسمت صعود هنگامی است که دو یا چند نفر کوهنورد را به یک نقطه می رساند و تمام فشار روی کارگاه جمع می شود و باید این حساب را کرده و خودحمایت ها را از کارگاه جدا گرفته باشد.
(( به علت صعودهای قرقره ای و حمایت از بالا و مسیرهای کوتاه و تکراری که امروزی است ، این حس که نفر اول باید چه کارهایی انجام دهد و به فکر چه مسائلی باشد از بین رفته است . ))
سرپرست برنامه باید اینگونه مسائل را در انتخاب سرطناب در نظر داشته باشد.
سرطناب و پیشرو باید با سرپرست رابطه نزدیک و مداوم داشته باشد و راهنماییهای او را باید آویزه گوش نماید و تا موقعی که جلودار است و یک کرده دو نفره هستند و یا تک نفره صعود می نمایند باید نقش سرپرست را نیز ایفا کند.
در موقع پاندول شدن نفر دوم ، پیش آمدن سانحه و اتفاق و صدمه دیدن نفر دوم ، حمل مجروح و تخلیه نفر، وظیفه اصلی و اولیه سرطناب است.
گاهی سرطناب برای گشایش مسیر می رود و گاهی مسیرها گشایش شده و دارای حمایت میانی است (بازگشایی مجدد) و باید خود را به حمایت های میانی برساند و طنابش را به آنها بیاویزد. اینگونه مسیرها اگرچه نسبت به مسیرهای بکر، کار و توان و بینش کمتری لازم دارد و لکن در صورتی که مسیر درجه سختی بالایی داشته و از پیچیدگی خاصی برخوردار باشد ، بر سر راه معمایی (کراکس) قرار دارد ، لذت صعود در آن است که آنرا بیابیم و حل کنیم . اگر متوجه آن نشدیم و لاخ شدیم نباید تقصیر را به گردن باز کنندگان مسیر بیندازیم .
کسی که دیگری را به دیواره می برد و آنرا سرطناب می کند باید خودش مسیر را رفته باشد و دارای شناخت و تجربه کافی برای هدایت بادبادکی که به آسمان فرستاده و طناب را همچون نخ چرخک به آن می دهد، داشته باشد و بداند در صورتی که بخواهد جمعش کند آیا آن همه نخ اجازه می دهد و یا باید شاهد سقوط آن باشد و سرنوشت آن چون بادبادکهایی که نخشان پاره شده و آنها را سرگردان می بینیم و یا به سیم های برق و تلفن گیر کرده اند و یا به خانه همسایه می افتند ،رقم می خورد . در هرحال باید فکر جمع کردن آن نیز بود وگرنه باید قیدش را زد و سرکوفتها و درگیری های بعد از سقوط را هم به نسبت فرهنگ جامعه و تحمل اینگونه اتفاقات پذیرا باشیم.
وظیفه حمایتچی
یک حمایت چی خوب می تواند در کاستن ضربه حاصل از سقوط نقش موثری داشته باشد . در صعود های ورزشی که اکثر حمایت ها از روی زمین انجام می شود حمایت چی با داشتن میدان کافی برای عکس العمل می تواند در لحظه سقوط با یک پرش کوتاه حمایت را بصورت کاملا پویا ( دینامیک ) اجرا کند .
پوشیدن دستکش چرمی در هنگام حمایت و توجه به عوارض دور بر منطقه حمایت دو نکته ای بشمار می آید که می تواند کار حمایت چی را راحت تر و بیخطر تر نماید .
مناسب بودن مکان حمایت چی بخصوص در مسیرهایی که از زمین شروع می شوند عامل مهمی در ایمنی و سهولت کار سر طناب است . حمایت چی باید در محلی نزدیک به سنک و در حالتی بایستاد که بتواند حرکات صعود کننده را بخوبی زیر نظر داشته باشد و در مواقع لزوم به او طناب بدهد.جای گیری غلط حمایت چی باعث ایجاد اشکال برای صعود کننده و حتی اصابت او به زمین با وجود انداختن طناب در حمایت میانی اول می شود.
بخش عمده ای از آرامش خیال و توان صعود نفر سر طناب به اطمینان اواز عملکرد صحیح حمایت چی او بر می گجردد. یک حمایت چی خوب می تواند با هوشیاری یک پاندول سخت را مهار نموده و بر عکس با کمی بی دقتی یک پاندول ساده می تواند باعث آسیب رساندن به سر طناب شود.
در صعود های ورزشی با توجه به داشتن فضای کافی در پای سنگ های محل صعود حمایت چی می تواند با نشان دادن عکس العمل مناسب سقوط را کنترل کند. می دانیم نفر سر طناب همیشه بر روی بدن حمایت می شود و در اینجا حمایت ی باید بتواندبا حرکت مناسب و تشخیص لحظه سقوط با دادن طناب در لحظه سقوط و یا حرکت توامان ( البته در صورتیکه تعادل خوش بهم نخورد) شوک حاصله از سقوط را تبدیل به حرکتی یکنواخت نماید. در غیر اینصورت اگر او بی حرکت به ایستد ( مانند تصویر ) زیر بدلیل کشیده شدن طناب صعود کننده بسختی با سنگ بر خورد می کند.
بنابراین در زمان حمایت :
1- همواره در جای مناسب و در زیر مسیر صعود قرار می گیریم .
2- در صورت سقوط نفر سر طناب با کمی حرکت - یک پرش کوتاه - و یا دادن طناب سقوط را کنترل نمود.
قواعد صعود از سنگ
بعد از شناخت گیره ها نوبت صعود از سنگ است قواعد زیر در اجرای صعودی مطمئن به شما کمک می کند.
1-بررسی مسیر صعود در سنگ با چشم
طبعتا شما باید بدانید از کجا می خواهید بالا برویدپس اول مسیر را نگاه کنید . گیره های آن را به خاطر بسپارید و بعد شروع به صعود کنید. بهتر است بررسی چشمی شما از سه جهت صورت بگیرد.
2- نقش و وظیفة دست و پا
بیاد داشته باشید شما با پا صعود می کنید نه با دست . پا برای بالا رفتن است و دست برای حفظ تعادل.
3- داشتن سه نقطة اتکاء (دو دست و یک پا یا دو پا و یک دست)
به هم خوردن تعادل رو سنگ دلچسب نیست . همیشه سه نقطه از بدن ( دو پا یکدست یا دو دوست یک پا باید بر روی سنگ باشد.
استفاده از نوکِ‌کفش و لبه ها هنگام صعود
در ابتدای کار سعی کنید از نوک کفش بهره بگیرید . هر چه بیشتر تمرین کنید زاواپای مناسب کفشتان را بیشتر کشف خواهد کرد.
رعایت فاصلة مناسب به‌منظور داشتن دید لازم هنگام صعود
به سنگ نچسبید این کار باعث میی شود نه جایی را به بینید نه براحتی حرکت کنید.
4-صعود به روش نردبانی
فکر کنید دارید از نردبان بالا می روید این برای شروع بهترین روش است . پا ها را خیلی بالا نیاورید.
5-شرایط عمومی صعود
صعودی موفق است که همراه با تکنیک و تاکتیک باشد. راحترین حالت بدن با صرف کمترین انرژی. در یک صعود موفق از حداقل انرژی استفاده شده و سیستم انرژی، هوازی است. سنگنوردی که از اعتماد به نفس بیشتری برخوردار باشد، صعود زیباتری انجام خواهد داد. پس به خودتان مطمئن باشید ولی مغرور نشوید.
6-وجود حمایتچی
حتی اگر از یک سنگ دو متری صعود می کنید یک نفر باید در پایین مواظب شما باشد. قبل از صعود نگاهی هم به پایین سنگ بیاندازید و سنگ های نوک تیز و بزرگ را از پای مسیر جمع کنید !! چرایش را خودتان می توانید حدس بزنید.
